Zyrtarët në Agjencinë Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID) kanë filluar një shkatërrim në shkallë të gjerë të dokumenteve të klasifikuara në selinë e tyre në ndërtesën e “Ronald Reagan” në Uashington DC. Ata janë duke përdorur grirëse dhe “çanta djegieje” sipas një emaili të brendshëm të publikuar nga “The Guardian”. “Çanta djegieje” janë disa zarfa ku futen dokumente të ndjeshme ose të klasifikuara, të cilat do të shkatërrohen duke u djegur pas një periudhe të caktuar kohore.
Emaili, i dërguar nga sekretarja në detyrë e USAid, Erica Y Carr, udhëzon stafin për procedurat për pastrimin e “kasafortave të klasifikuara dhe dokumenteve të personelit” përmes copëtimit dhe përdorimit të “çantave të djegies” për dosjet e shënuara “SEKRET”.
“Shkatërroni sa më shumë dokumente në fillim dhe përdorni çantat e djegies kur grirësi të bëhet i padisponueshëm ose të ketë nevojë për pushim” – shkruan Carr në email, i cili ofron udhëzime të hollësishme se si të mbyllen dhe etiketohen siç duhet çantat e djegies.
Koha e pastrimit të këtyre dokumenteve vjen mes polemikave të vazhdueshme mbi atë që në thelb është mbyllja e USAid pas përpjekjeve të administratës Trump për të reformuar agjencinë e pavarur përmes të ashtuquajturit “departamenti i efikasitetit të qeverisë” (Doge).
“Doge” drejtohet nga Elon Musk, njeriu më i pasur në botë dhe ai është ngarkuar të zvogëlojë numrin e vendeve të punës në qeverinë federale dhe sasinë e parave që ajo shpenzon. Mes trazirave të mëdha që ka kapluar qeverinë amerikane teksa Doge e udhëhequr nga Musk kryen aktivitetet e saj, USAid ka qenë ndër agjencitë qeveritare më të goditura.
Shkurtimet e mëdha në USAid kanë prekur projekte në të gjithë globin pasi një numër i madh i tyre janë ndërprerë, mbyllur ose u janë shkurtuar financimet. Ka pasur një protestë të gjerë ndaj lëvizjes nga punonjësit e USAid, por edhe në të gjithë sektorin e zhvillimit ndërkombëtar, pasi ata paralajmërojnë për ndikimin e dëmshëm që do të ketë në disa nga popullsitë më të cenueshme në botë.
Kur agjencitë federale shpërndahen ose ristrukturohen, të dhënat e tyre zakonisht transferohen në agjencitë pasardhëse ose në Administratën Kombëtare të Arkivave dhe Regjistrimeve (Nara) në përputhje me Aktin Federal të Regjistrimeve (FRA). Gjatë largimit së nxituar të SHBA nga Afganistani në vitin 2021, Nara dërgoi një dokument për të asgjësuar në mënyrë të sigurt dhe të ligjshme dokumentet e ndjeshme.
Por pajtueshmëria me FRA në këtë situatë është thellësisht në pikëpyetje, pasi ligji ndalon në mënyrë eksplicite shkatërrimin e të dhënave qeveritare përpara periudhës së caktuar të ruajtjes së tyre, zakonisht një minimum prej 3 vjetësh. Ekziston gjithashtu shqetësimi se kjo rrezikon të eliminojë përgjithmonë provat e nevojshme për kërkesat e vazhdueshme të Aktit të Lirisë së Informacionit (Foia) dhe hetimet e ardhshme të mbikëqyrjes.
Zyra e inspektorit të përgjithshëm të USAid-it vitin e kaluar njoftoi se kishte nisur një hetim mbi mbikëqyrjen e agjencive të terminaleve Starlink të Musk që dërgoheshin dhe përdoreshin nga qeveria e Ukrainës.
Anëtarët demokratë të komitetit të marrëdhënieve të jashtme të Senatit i dërguan një letër sekretarit të shtetit, Marco Rubio, në shkurt duke kërkuar përgjigje në lidhje me aksesin e Doge në selinë e USAid dhe të dhënat e agjencisë, megjithëse ata nuk trajtuan në mënyrë specifike shkatërrimin e mundshëm të dokumenteve.
Është e paqartë nëse protokollet e kërkuara të menaxhimit të të dhënave po ndiqen gjatë këtij procesi, apo nëse dokumentet që duhet të ruhen po shkatërrohen. “Nëse keni nevojë për çanta shtesë djegieje ose shënues të mprehtë, ju lutem më njoftoni mua ose ekipin e SEC InfoSec” – thuhej në email. Departamenti i Shtetit nuk iu përgjigj një kërkese të “The Guardian” për koment.
