KINË- Prania e udhëheqësit të Koresë së Veriut Kim Jong Un në paradën e madhe ushtarake të Pekinit shënon një tjetër moment historik në transformimin e tij nga një i përjashtuar i izoluar në një lojtar global që përfiton nga forcimi i lidhjeve me aleatët e tij. Për pjesën më të madhe të dekadës së fundit, Kim ka qenë arketipi i izolimit ndërkombëtar, një diktator i përjashtuar nga forumet ndërkombëtare dhe i nënshtruar sanksioneve të ashpra. Zhvillimi i armëve bërthamore dhe abuzimet me të drejtat e njeriut në vendin e tij e kanë përforcuar këtë imazh.
Megjithatë, paraqitja e tij e parë në një skenë diplomatike shumëpalëshe në Pekin që kur mori pushtetin 14 vjet më parë sugjeron një narrativë të ndryshme. Kim dhe Presidenti Kinez Xi Jinping, së bashku me Presidentin rus Vladimir Putin, ndanë buzëqeshje dhe biseda të shkurtra ndërsa ecën në qilimin e kuq drejt skenës kryesore para një parade ushtarake për të shënuar 80-vjetorin e përfundimit të Luftës së Dytë Botërore. Të tre udhëheqësit biseduan me homologë të tjerë që ndajnë qëllimin e përbashkët për riformësimin e ekuilibrit global të pushtetit.
Paraqitja e Kim tregon se si ai po përfiton nga pozicioni i Koresë së Veriut në një rend gjeopolitik në ndryshim të sfiduar nga rivaliteti në rritje midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës, lufta e Rusisë në Ukrainë dhe luftërat tregtare të Presidentit Donald Trump. Është një ndryshim i mbështetur nga bashkëpunimi i tij ushtarak me Putinin dhe arsenali i tij në zgjerim bërthamor dhe raketor, i cili e vendos atë në një pozicion më të fortë nëse Trump e rishqyrton idenë e dialogut.
Kim është udhëheqësi i parë i Koresë së Veriut në gati gjysmë shekulli që merr pjesë në një ngjarje diplomatike kaq të madhe, që kur gjyshi i tij, Kim Il-sung , mori pjesë në funeralin e ish-liderit jugosllav Josif Tito në vitin 1980. Gjyshi i tij ishte gjithashtu i fundit që u shfaq në një paradë ushtarake kineze, në vitin 1959, së bashku me ish-liderin sovjetik Nikita Hrushov.
Babai i izoluar i Kim-it, Kim Jong Il, i kufizoi angazhimet e tij ndërkombëtare në bisedime dypalëshe, duke përfshirë takime me homologët e tij nga Kina, Rusia, Japonia, Indonezia dhe Koreja e Jugut gjatë sundimit të tij 17-vjeçar. Gjatë një takimi dypalësh të mbajtur në margjinat e këtij eventi, Putin vlerësoi marrëdhëniet "speciale" me Korenë e Veriut, ndërsa Kim u zotua të bëjë "çdo gjë që duhet" për të ndihmuar Rusinë.
Kim ka të ngjarë të mbajë gjithashtu një samit të veçantë me Xi dhe të kërkojë të forcojë lidhjet me Kinën, të sigurojë mbështetje ekonomike dhe diplomatike nga Xi përpara një rifillimi të mundshëm të bisedimeve me Shtetet e Bashkuara dhe të zgjerojë ndikimin e tij diplomatik duke zvogëluar varësinë e tij nga Rusia, në përgatitje për një përfundim të mundshëm të luftës në Ukrainë sipas Lee Song-kyun, një anëtar i komitetit parlamentar të inteligjencës së Koresë së Jugut, i cili citoi një informim nga agjencia e inteligjencës së Seulit.
Duke parë shfaqjen e armëve të përparuara kineze përkrah Xi-t dhe Putin-it, Kim po kërkon të forcojë imazhin e Koresë së Veriut si një fuqi bërthamore dhe të fitojë mbështetje të heshtur për programet bërthamore dhe raketore të vendit, tha Hong Min, një studiues në Institutin Korean për Unifikimin Kombëtar në Seul.
"Qëllimi i tij përfundimtar duhet të jetë të nxjerrë në pah statusin e vendit si një fuqi bërthamore në të njëjtin nivel me Kinën dhe Rusinë dhe pozicionin e tij strategjik në Azinë Verilindore si një fuqi bërthamore e nivelit të mesëm ", tha ai.
Kim udhëtoi gati 24 orë në trenin e tij privat të blinduar për të arritur në Pekin, i shoqëruar nga zyrtarë të lartë, përfshirë Ministrin e Jashtëm Cho Son Hui, motrën e tij dhe vajzën e tij, Ju Ai. Udhëtimi vjen gjithashtu si një surprizë për vajzën e tij, e cila po bën debutimin e saj ndërkombëtar. Ajo u shfaq pas tij ndërsa Kim zbriti nga treni i tij privat i blinduar në Pekin, një paraqitje që do të nxisë spekulimet se ajo po përgatitet të bëhet pasardhësja eventuale e babait të saj. Agjencia e inteligjencës së Seulit beson se ajo është rreth 12 vjeç dhe e dyta nga dy ose ndoshta tre fëmijë të Kim dhe gruas së tij, Ri Sol-ju.
Vlen të përmendet se, pasi mori pushtetin në vitin 2011, Kim ka kërkuar vazhdimisht të zgjerojë aftësitë ushtarake të Koresë së Veriut, duke çuar përpara ambiciet bërthamore të vendit dhe, së fundmi, duke përfunduar një traktat mbrojtjeje të ndërsjellë me Rusinë dhe duke e ndihmuar atë në luftën e saj në Ukrainë duke siguruar mijëra ushtarë, municione dhe raketa.
Bashkëpunimi ushtarak në zhvillim midis Phenianit dhe Moskës, si dhe marrëdhëniet më të ngushta trepalëshe të sigurisë që përfshijnë Pekinin, janë një burim shqetësimi për Uashingtonin, Seulin dhe Tokion, pasi ato ndërlikojnë dinamikën rajonale të sigurisë. Gjatë mandatit të tij të parë, Trump u takua me Kim-in tri herë, duke e çuar udhëheqësin e Koresë së Veriut në skenën ndërkombëtare. Që atëherë, Kim ka refuzuar të angazhohet në kontakte të mëtejshme, duke këmbëngulur që Uashingtoni duhet së pari ta njohë Korenë e Veriut. Përpjekjet e Trump-it për të përmbysur rendin global dhe për të tronditur dekada rregullash tregtare, ndërkohë, i kanë inkurajuar kundërshtarët e SHBA-së të afrohen.
Prania e Kim në paradë do t'u dërgojë një mesazh të qartë Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve të saj se Pheniani synon vetëm të përparojë programin e tij bërthamor dhe se statusi i tij si fuqi bërthamore është i pakthyeshëm , tha Hong. Trump postoi një mesazh në rrjetet sociale duke shprehur hidhërimin e tij ndaj Xi-së, ndërsa ceremonitë në Pekin ishin duke u zhvilluar.
“Ju lutem, jepini urimet e mia më të ngrohta Putinit dhe Kim Jong Unit, ndërsa komplotoni kundër Shteteve të Bashkuara të Amerikës”, tha Trump në faqen e internetit Truth Social./Dosja.al
