VATIKAN- Një nga veprimet e para të çdo Pape është të bëjë të njohur emrin me të cilin do të mbetet në historinë e Kishës Katolike Romake dhe më gjerë. Zgjedhja e emrit filloi në Mesjetë dhe megjithëse nuk ka ndonjë arsye doktrinare për këtë veprim, ai është bërë pjesë e procesit zgjedhor.
Pse Papët zgjedhin një emër të ri?
Shën Pjetri ishte Papa i parë dhe një nga 12 apostujt. Ai u riemërua nga emri i tij i lindjes, Simon, nga Jezusi, por kjo ndodhi përpara se ai të bëhej kreu i kishës. Do të kalonin edhe 500 vjet të tjerë para se Papa Gjon II, i cili udhëhoqi Kishën Katolike Romake nga viti 533 deri në vitin 535, të fillonte traditën papnore kur hoqi qafe emrin Mercurius, të cilin e konsideronte shumë të ngjashëm me emrin e perëndisë pagane Hermes.
Papa tjetër që ndryshoi emrin e tij ishte Peter Kanepanova në shekullin e 10-të, i cili u bë Gjon XIV për të shmangur thirrjen Pjetër II, tha Liam Temple, profesor asistent i historisë së katolicizmit në Qendrën për Studime Katolike në Universitetin e Durhamit.
Pas shekullit të 10-të, ndryshimi i emrave u bë praktikë e zakonshme për Papët pas zgjedhjes, pasi në disa raste ata vinin nga vende si Franca dhe Gjermania dhe adoptonin emra që tingëllonin më shumë në italisht për të imituar paraardhësit e tyre.
Kjo më pas u bë zakon, me vetëm një numër të vogël Papësh që i ruajtën emrat e tyre të pagëzimit që atëherë, përfshirë Marcellus II dhe Hadrian VI, të cilët shërbyen të dy në shekullin e 16-të.
Çfarë e shtyn një Papë të zgjedhë një emër të caktuar?
Çdo emër ka historinë e vet të lidhur me arritjet ose dështimet e Papëve ose shenjtorëve të mëparshëm që e mbajtën atë.
“Lidhja me emrat e papëve të mëparshëm që u përballën me kriza, frymëzuan reforma ose ishin tepër të popullarizuar shpesh, megjithëse jo gjithmonë, mund të luajë një rol në zgjedhjen e një emri”, tha Temple.
Për shembull, Papa Françesku zgjodhi emrin e tij papnor për të nderuar Shën Françeskun e Asizit, themeluesin e urdhrit monastik françeskan me dashurinë e tij për paqen dhe natyrën, si dhe kujdesin e tij për të varfrit dhe përqendrimin në bashkëpunimin midis sekteve të ndryshme të kishës.
Paraardhësi i tij, Papa Benedikti XVI, zgjodhi emrin e tij papnor për të treguar angazhimin e tij për paqen dhe pajtimin, duke nderuar Shën Benediktin dhe Papa Benediktin XVI, të cilët udhëhoqën kishën gjatë Luftës së Parë Botërore, tha Temple.
A ka ndonjë emër që është i ndaluar?
Një emër që Papa i ri definitivisht nuk do ta miratojë është Pjetër, nga respekti për Papën e parë, Shën Pjetrin Apostullin, por ndoshta edhe për shkak të një profecie shekullore se Pjetri II do të ishte Papa i fundit. Ka edhe emra të tjerë që nuk janë domosdoshmërisht të ndaluar, por kanë më pak gjasa të zgjidhen.
Temple e identifikon emrin Urban si një zgjedhje të pamundur për Papën e ri, sepse do të "kujtonte Urbanin VIII, i cili e nxori Galileon në gjyq, dhe nuk do të përshtatej në diskutimet moderne mbi shkencën, besimin dhe fenë". Në të njëjtën mënyrë, emri Pius do të ngjallte kujtime të Pius XII, roli i të cilit gjatë Luftës së Dytë Botërore është kritikuar gjithnjë e më shumë.
Si mund të quhet Papa i ardhshëm?
Nëse Papa i ri dëshiron të vazhdojë në një rrugë reformiste, Temple tha se emra të tillë si Leo, duke iu referuar Leo XIII, i cili ishte i njohur për përkushtimin e tij ndaj drejtësisë sociale, pagave të drejta dhe kushteve të sigurta të punës, ose Inocenti, duke iu referuar Inocentit XIII, i cili kërkoi të zhdukte korrupsionin, mund të jenë zgjedhje të përshtatshme.
Gjatë shekujve, 44 emra papnorë janë përdorur vetëm një herë, ku më i fundit është ai i Papa Françeskut. Vendimi i tij për të zgjedhur një emër unik kishte implikime të mëdha historike pasi kishin kaluar rreth 1,100 vjet që nga hera e fundit që iu dha një emër unik.
Emri Gjon është emri më i popullarizuar, me 21 Papë që kanë zgjedhur ta përvetësojnë atë - megjithëse, disi çuditërisht, Papa i fundit që mori këtë emër ishte Gjoni XXIII, pasi historianët aksidentalisht i numëruan gabimisht Papët pas Gjonit XIV. Emrat Gregori dhe Benedikti janë gjithashtu emra të njohur papnorë me 16 dhe 15 përdorime, përkatësisht, ndërsa emrat Innocent dhe Leo vijnë nga afër me nga 13 përdorime secili.
Si do të shpallet emri i Papës së ri?
Pasi të dalë tym i bardhë nga oxhaku i Kapelës Sistine dhe kambanat e Shën Pjetrit të bien, emri i Papës së sapozgjedhur do t'i përcillet botës me një njoftim në latinisht. Dhjaku i lartë kardinal do të ngjitet në ballkonin qendror të Bazilikës së Shën Pjetrit, i shoqëruar nga dy priftërinj, dhe do të japë njoftimin emblematik: "Habemus Papam" që do të thotë "Kemi një Papë".
Emri i Papës së ri, si dhe emrat e tij të pagëzimit, do të përkthehen në latinisht në njoftim, por mbiemri i tij i mëparshëm do të mbetet në gjuhën e tij amtare. Për shembull, kur Papa Françesku u zgjodh në vitin 2013, emri i tij i dhënë "Jorge Mario" shqiptohej si "Giorgio Marium", por mbiemri i tij "Bergoglio" mbeti i njëjtë. Emri i tij papnor u njoftua si "Franciscum" dhe ishte fjala e fundit e njoftimit, siç është zakon.
