DURRËS- Në një nga kalatat e portit të peshkimit në Durrës takojmë Hasan Ebifin, një egjiptian që jeton prej gati dy dekadash në Shqipëri.
“Kam marrë nënshtetësinë shqiptare,” tregon me krenari, ndërsa shton se shpreson që së shpejti edhe bashkëshortja e tij ta fitojë të drejtën e nënshtetësisë.
“Djali punon me mua në port, ndërsa vajza studion sociologji në Universitetin e Durrësit,” shton ai, duke treguar se tashmë flet rrjedhshëm shqip.
Hasani është integruar mirë në jetën e qytetit bregdetar. Si shumica e bashkëkombasve të tij, ai jeton me qira në një apartament pranë portit dhe ka nisur një hap të ri në jetë. “Kam marrë një barkë të vogël dhe tani do të punoj për vete,” thotë me gëzim, teksa mban në duar dy arka me peshk të freskët.
Në portin e peshkimit të Durrësit, numri i punëtorëve të huaj është rritur ndjeshëm vitet e fundit. Sot, shumica e peshkatarëve që punojnë në anijet e qytetit vijnë nga vendet e Afrikës Veriore, duke u bërë pjesë e pandashme e jetës së përditshme në brigjet e Adriatikut.
Sipas INSTAT, në vitin 2024, sasia e peshkut të zënë nga të gjitha kategoritë ujore ishte 16.452 tonë, duke shënuar një rënie prej 14,9%, krahasuar me një vit më parë që ishte 19.338 tonë.
Në vitin 2024, në Shqipëri janë licencuar gjithsej 833 subjekte që ushtrojnë aktivitet peshkimi, 22 më shumë se një vit më parë. Flota shqiptare e peshkimit operon kryesisht në Nën-Zonën Gjeografike 18, që përfshin Adriatikun e Jugut.
Sipas shpërndarjes gjeografike, pjesa më e madhe e anijeve të licencuara janë të regjistruara në portin e Durrësit me 36,5 për qind, pasuar nga Vlora me 30,7 për qind, ndërsa Lushnja-Fieri përfaqësojnë 2,2 për qind dhe Himara 1,6 për qind të totalit.
Nga 115 anije të ankoruara në Durrës, rreth 70 dalin për gjueti, ndërsa të dhënat e Ministrisë së Bujqësisë dëshmojnë për 1,954 tonë peshk të zënë nga motopeshkatoret e këtij porti gjatë vitit të kaluar.
Biologu Besim Troplini ka një përvojë 45-vjeçare në peshkim dhe kujton se vetëm pak vite më parë në motopeshkatoret e Durrësit ishin punësuar shumë më tepër djem nga Durrësi.
“Ndërsa tani, thuajse të gjithë ata që punojnë në anijen që administroj janë shtetas egjiptianë,” tha Troplini.
Në fund të vitit 2024, numri i të huajve me leje qëndrimi në Shqipëri rezultoi 21.940, duke pësuar rritje me 2,2 %, krahasuar me vitin 2023.
Egjiptianët mbërrijnë në Shqipëri nëpërmjet agjencive të punësimit dhe, pasi kalojnë vështirësitë burokratike, fillojnë punë nën kujdesin e menaxherëve të anijeve.
“Peshkatarët që kanë ardhur kohët e fundit punojnë në të gjithë sektorët dhe nuk kanë pretendime,” shprehet një peshkatar i vjetër në portin e Durrësit.
Vendasit janë gjithnjë e më të pakët në numër, ndërsa në degët e specializuara shkollore dhe universitare kanë mbetur gjithnjë e më pak nxënës dhe studentë.
“Dega Menaxhim Akuakulturë dhe Peshkim në Universitetin Bujqësor të Tiranës është hapur në vitin 2001 dhe fillimisht kishte dy grupe me nga 35 studentë,” tha për BIRN prof. as. dr. Jera Kolitari, e cila me keqardhje shprehet se gjatë viteve të fundit degën e peshkimit nuk e ndjekin më shumë se 10 studentë.
Kolitari, pedagoge në këtë specialitet të UB, tha se e njëjta situatë vërehet edhe në shkollën e mesme teknologjike “Hysen Çela” të qytetit bregdetar.
Dega e peshkimit që u hap në këtë shkollë para 22 vitesh, aktualisht frekuentohet nga shumë më pak nxënës.
Të rinjtë e konsiderojnë peshkimin një profesion të vështirë dhe me pagë të ulët. Ata preferojnë më së shumti të punësohen si kamerierë apo banakierë, sesa të punojnë në det për disa ditë me radhë gjatë javës.
Numri i peshkatarëve të huaj në portin e Durrësit është rritur ndjeshëm vitet e fundit, kryesisht për shkak të mungesës së fuqisë punëtore vendase.
“Sot, pjesa më e madhe e tyre janë egjiptianë,” thotë për BIRN Amarildo Alizoti, monitorues i anijeve të peshkimit, i diplomuar në Universitetin Bujqësor të Tiranës. “Vitet e fundit shumë peshkatarë vendas dolën në pension dhe zëvendësimi i tyre me të rinj nga Durrësi ka qenë thuajse i pamundur.”
Sipas tij, rreth 200 peshkatarë të huaj punojnë aktualisht në port, shumica dërrmuese nga Egjipti, dhe punëdhënësit shqiptarë janë të kënaqur me punën e tyre.
“Ka edhe disa turq që punojnë në anijet pellagjike, të specializuara në peshkimin e sardeleve dhe açugeve në gjysmëthellësi,” përfundoi ai./Reporter.al
