Strasburg – Parlamenti Evropian miratoi sot Raportin e Progresit për Maqedoninë e Veriut për vitet 2023 dhe 2024, me 461 vota pro, 121 kundër dhe 107 abstenime.
Tre grupet më të mëdha politike në Parlamentin Evropian (Partia Popullore Evropiane, Aleanca e Socialistëve dhe Demokratëve, dhe Reneë Europe) paraqitën një amendament, sipas të cilit u hoqën nga raporti të gjitha referencat për “identitetin kombëtar maqedonas” dhe “gjuhën maqedonase”. Këto terma ishin pjesë e draft-raportit që kishte kaluar më 24 qershor në Komitetin e Punëve të Jashtme të Parlamentit Evropian, pavarësisht kundërshtimit të eurodeputetëve bullgarë. Ata argumentuan se çështjet e identitetit dhe gjuhës janë përçarëse dhe nuk duhet të jenë pjesë e raportit për progresin e një vendi kandidat.
Kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Hristijan Mickoski, e kritikoi ashpër këtë vendim, duke e quajtur “të turpshëm” dhe duke akuzuar Bullgarinë se po pengon integrimin evropian të vendit të tij. Ai tha se Bullgaria ka bllokuar rrugën evropiane të Maqedonisë së Veriut që nga viti 1990 dhe se Bullgaria po përpiqet të fshijë identitetin maqedonas.
Eurodeputeti austriak Thomas Ueitz, i cili është raportues për Maqedoninë e Veriut, tha se disa eurodeputetë bullgarë e keqpërdorën raportin për interesa politike të brendshme. Bullgaria pretendohet se sheh gjuhën dhe identitetin maqedonas si pjesë të historisë dhe kulturës bullgare, duke thënë se ato nuk ekzistonin si të tilla para vitit 1945. Ndërsa Shkupi thotë se identiteti dhe gjuha maqedonase janë të veçanta dhe ekzistojnë prej shekujsh.
Dallimet mes Shkupit dhe Sofjes
Maqedonia e Veriut dhe Bullgaria kanë mosmarrëveshje historike dhe kulturore që zgjaten prej dekadash. Bullgaria ka bllokuar fillimin e negociatave të anëtarësimit të Maqedonisë në BE. Në vitin 2022, me ndërmjetësimin e BE-së, dy vendet ranë dakord për një marrëveshje kompromisi, ku Bullgaria pranoi të heqë veton nëse Maqedonia e Veriut ndryshonte Kushtetutën për të njohur pakicën bullgare në vend.
Kjo marrëveshje u pranua nga qeveria e mëparshme e Maqedonisë së Veriut, por nuk u miratua në Parlament, pasi partia kryesore opozitare VMRO-DPMNE, që tani është në pushtet me kryeministrin Hristijan Mickoski, e kundërshtoi ndryshimin e Kushtetutës. Brukseli dhe Sofja kanë bërë të qartë se negociatat për anëtarësim në BE nuk do të fillojnë pa ndryshuar Kushtetutën nga Shkupi. Sipas regjistrimit të fundit të popullsisë në Maqedoninë e Veriut (2021), bullgarët përbëjnë vetëm 0.2% të popullsisë (rreth 3,500 persona), por Bullgaria nuk e pranon këtë shifër dhe thotë se ka shumë më tepër bullgarë në Maqedoninë e Veriut. Sofja akuzon Shkupin se nuk lejon njohjen e plotë të komunitetit bullgar.
Marrëdhëniet mes dy vendeve janë përkeqësuar që kur VMRO-DPMNE erdhi në pushtet një vit më parë.
