IRAN- Mijëra njerëz kanë mbushur rrugët e qendrës së Teheranit ditën e sotme për funeralin e kreut të Gardës Revolucionare dhe komandantëve të tjerë të lartë dhe shkencëtarëve bërthamorë të vrarë gjatë një lufte 12-ditore me Izraelin.
Arkivolet e shefit të Gardës, gjeneralit Hossein Salami, kreut të programit të raketave balistike të Gardës, gjeneralit Amir Ali Hajizadeh dhe të tjerëve u transportuan me kamionë përgjatë rrugës Azadi të kryeqytetit, ndërsa njerëzit në turmë brohorisnin: "Vdekje Amerikës" dhe "Vdekje Izraelit".
Salami dhe Hajizadeh u vranë të dy në ditën e parë të luftës, më 13 qershor, ndërsa Izraeli nisi një luftë që tha se kishte për qëllim shkatërrimin e programit bërthamor të Iranit, duke synuar konkretisht komandantët ushtarakë, shkencëtarët dhe impiantet bërthamore, shkruan New York Post.
Ndërkohë deri nuk kishte asnjë shenjë të Udhëheqësit Suprem të Iranit, Ajatollah Ali Khamenei, në transmetimin shtetëror të funeralit. Khamenei, i cili nuk është shfaqur publikisht që nga shpërthimi i luftës, në funeralet e kaluara ka mbajtur lutje për komandantët e rënë mbi arkivolet e tyre para ceremonive të hapura, të cilat u transmetuan më vonë në televizionin shtetëror.
Ministri i Jashtëm iranian, Abbas Araghchi, ishte i pranishëm dhe televizioni shtetëror raportoi se gjenerali Esmail Qaani, i cili kryeson krahun e jashtëm të Gardës Revolucionare, Forcën Quds, dhe gjenerali Ali Shamkhani ishin gjithashtu midis të pranishmëve.
Shamkhani, një këshilltar i Khameneit, i cili u plagos në raundin e parë të sulmit të Izraelit dhe u shtrua në spital, u shfaq me një kostum civil të mbështetur në një bastun në një imazh të shpërndarë në kanalin Telegram të televizionit shtetëror.
Garda Revolucionare e Iranit u krijua pas Revolucionit Islamik të vitit 1979. Që nga themelimi i saj, ajo ka evoluar nga një forcë paraushtarake e sigurisë së brendshme në një forcë transnacionale që u ka ardhur në ndihmë aleatëve të Teheranit në Lindjen e Mesme, nga Siria dhe Libani në Irak. Ai operon paralelisht me forcat e armatosura ekzistuese të vendit dhe kontrollon arsenalin e raketave balistike të Iranit, të cilat i ka përdorur për të sulmuar Izraelin dy herë gjatë luftës Izrael-Hamas në Rripin e Gazës.
Më shumë se 12 ditë para se të shpallej armëpushimi të martën, Izraeli pretendoi se vrau rreth 30 komandantë iranianë dhe 11 shkencëtarë bërthamorë, ndërsa goditi tetë objekte të lidhura me energjinë bërthamore dhe më shumë se 720 vende të infrastrukturës ushtarake. Më shumë se 1,000 njerëz u vranë, përfshirë të paktën 417 civilë, sipas grupit të Aktivistëve të të Drejtave të Njeriut me seli në Uashington.
Irani qëlloi më shumë se 550 raketa balistike drejt Izraelit, shumica e të cilave u kapën, por ato që kaluan nëpër të shkaktuan dëme në shumë zona dhe vranë 28 persona. Ceremonitë e së shtunës ishin funeralet e para publike për komandantët e lartë që nga armëpushimi, dhe televizioni shtetëror iranian raportoi se në to morën pjesë gjithsej 60 persona, përfshirë katër gra dhe katër fëmijë.
Autoritetet mbyllën zyrat qeveritare për të lejuar nëpunësit publikë të merrnin pjesë në ceremoni. Irani gjithmonë ka këmbëngulur se programi i tij bërthamor ka vetëm qëllime paqësore. Por Izraeli e sheh atë si një kërcënim ekzistencial dhe tha se fushata e tij ushtarake ishte e nevojshme për të parandaluar Iranin të ndërtojë një armë atomike. Shfaqja e fundit publike e Khameneit ishte më 11 qershor, dy ditë para se të shpërthenin armiqësitë me Izraelin, kur ai u takua me parlamentarët iranianë.
Megjithatë, të enjten, ai publikoi një video të pararegjistruar, në mesazhin e tij të parë që nga fundi i luftës, plot me paralajmërime dhe kërcënime drejtuar Shteteve të Bashkuara dhe Izraelit, kundërshtarëve të hershëm të Republikës Islamike. 86-vjeçari minimizoi rëndësinë e sulmeve amerikane në tre centrale bërthamore iraniane, duke i konsideruar ato si pa arritjen e “asgjësë domethënëse” dhe pretendoi fitoren ndaj Izraelit.
Kreu i agjencisë mbikëqyrëse bërthamore të Kombeve të Bashkuara, Rafael Grossi, e ka karakterizuar dëmin e shkaktuar nga bombat amerikane kundër bunkerëve në centralin bërthamor Fordo të Iranit, i cili ishte ndërtuar në një mal, si "shumë, shumë, shumë të konsiderueshëm".
