GJERMANIA- Kancelari gjerman Friedrich Merz dhe kryeministri britanik Keir Starmer nënshkruan të ashtuquajturën Marrëveshje Miqësie: 27 faqe që jo vetëm duhet të konfirmojnë, por edhe të zgjerojnë partneritetin gjermano-britanik.
Qëllimi i marrëveshjes është që Gjermaina dhe Britania e Madhe "të motivohen nga dëshira për të bashkuar forcat me qëllim sigurimin e një të ardhmeje të karakterizuar nga prosperiteti, siguria dhe qëndrueshmëria për qytetarët e tyre, si dhe shoqëritë e tyre të hapura dhe demokratike në kontekstin e ndryshimeve themelore në mjedisin gjeopolitik".
Çfarë thotë marrëveshja?
Pas Brexit-it, Gjermania dhe Britania e Madhe duan të bashkëpunojnë përsëri më ngushtë. Çfarë parashikon e ashtuquajtura marrëveshje miqësie dhe cilat fusha mbulon ajo?
Ja një përmbledhje e pikave kryesore:
Gjermania dhe Britania e Madhe konfirmojnë bashkëpunimin e ngushtë në këtë fushë. Po negociohet edhe një klauzolë mbi ndihmën e ndërsjellë, e cila duhet të plotësojë Nenin 5 të Traktatit të NATO-s në mënyrë bilaterale.
Aty thuhet: "Të vetëdijshëm për koincidencën e ngushtë të interesave të tyre themelore dhe me bindjen se nuk ka asnjë kërcënim strategjik për njërën palë që nuk është edhe një kërcënim strategjik për tjetrën, palët kontraktuese si aleatë të ngushtë konfirmojnë angazhimin e tyre të thellë për mbrojtje të ndërsjellë dhe i ofrojnë njëra-tjetrës ndihmë në rast të një sulmi të armatosur ndaj palës tjetër kontraktuese, përfshirë edhe me mjete ushtarake." Kjo duhet të zbatohet edhe për fusha të reja si siguria kibernetike.
Për shembull, është rënë dakord për zhvillimin e një rakete me një rreze veprimi prej më shumë se 2,000 kilometrash. Gjermania dhe Britania e Madhe e njoftuan tashmë këtë qëllim në mesin e majit. Një sistem i tillë armësh nuk ekziston ende në prodhimin evropian.
Një bashkëpunim më i ngushtë është planifikuar gjithashtu në zhvillimin e sistemeve ajrore pa pilot, projekte të tilla si automjeti i transportit të blinduar "Boxer", në krahun lindor të NATO-s dhe në fushën e sigurisë nënujore në Detin e Veriut. Bashkëpunimi në eksportet e armëve duhet të zgjerohet.
Eksporti i pajisjeve ushtarake të prodhuara bashkërisht duhet të lehtësohet. Deri më tani, Gjermania shpesh ka bllokuar projekte të tilla për shkak të rregullave shumë të rrepta. Britanikët shpresojnë që ndryshimi i drejtimit do të sjellë eksporte shtesë me vlerë miliarda.
Të dy vendet u zotuan të vazhdojnë të mbështesin Ukrainën - në mbrojtjen e saj kundër Rusisë, por edhe në rindërtimin e saj.
Britania e Madhe gjithashtu dëshiron të marrë pjesë në të ashtuquajturin Procesi i Berlinit, i cili duhet t'i afrojë vendet e Ballkanit Perëndimor me Bashkimin Evropian, përmes bashkëpunimit të zgjeruar ndërrajonal.
Për të luftuar migracionin ilegal, të dy vendet duan të krijojnë planin e tyre të veprimit. Lufta kundër trafikimit të qenieve njerëzore do të përmirësohet, ndër të tjera, përmes ndihmës së ndërsjellë ligjore, mbështetjes në ndjekjen penale të kriminelëve dhe kontrollit efektiv kufitar.
Më shumë se 20,000 refugjatë kanë kaluar Kanalin Anglez që nga fillimi i vitit. Gjermania konsiderohet një pikë tranziti për varkat dhe pajisjet e tjera, dhe një ndalesë për migrantët.
Bashkëpunimi në luftën kundër krimit ndërkufitar duhet të forcohet gjithashtu. Kjo vlen veçanërisht për pastrimin e parave, flukset e paligjshme financiare dhe trafikimin e drogës.
Udhëtimi pa viza në grupe shkollore midis Mbretërisë së Bashkuar dhe Gjermanisë duhet të jetë i mundur deri në fund të vitit. Aktualisht nxënësit pa pasaportë gjermane - p.sh. nga Siria ose Afganistani - duhet të aplikojnë për vizë për në Britaninë e Madhe, gjë që shpesh është e ndërlikuar.
Që këta fëmijë të mos përjashtohen nga ekskursionet shkollore, disa shkolla aktualisht po heqin dorë plotësisht nga shkëmbimet me Britaninë e Madhe.
Nga fundi i gushtit, do të jetë më e lehtë për britanikët të udhëtojnë në Gjermani përmes terminaleve të ashtuquajtura "E-Gates" në pikat kufitare. Arsyeja për rregulloren aktuale është se Mbretëria e Bashkuar jo vetëm që është larguar nga BE-ja, por nuk është bashkuar kurrë në Zonën Shengen - duke krijuar vështirësi të konsiderueshme për britanikët kur udhëtojnë në BE.
U ra dakord për një forum ekonomik gjermano-britanik. Bashkëpunimi duhet të zgjerohet në fushat e teknologjisë së lartë dhe financave të biznesit.
Të dy vendet duan të bashkëpunojnë në furnizimin me energji përmes Detit të Veriut dhe në ndërtimin e infrastrukturës për hidrogjenin dhe CO₂.
Pas dhjetë vjetësh, trenat e parë të drejtpërdrejtë nga Gjermania në Britaninë e Madhe duhet të jenë në qarkullim - nën Kanalin Anglez. Aktualisht, për shkak të kontrollit të pasaportave, kjo është e mundur vetëm me një transferim. Do të formohet një grup pune për realizimin e lidhjes hekurudhore./ DW
